Zorgzame dorpen – Mobilab & Care

WAT

Lokale besturen, OCMW’s, woonzorgactoren, … zijn volop zoekende hoe ze in de praktijk kunnen bouwen aan zorgzame dorpen.

Met dit project komen we tegemoet aan die nood en werken we een ondersteuningspakket uit voor het onderbouwd werken aan zorgzame dorpen. Naast het aanreiken van methodieken en inspiratie om alle stappen te realiseren, willen we een lerende omgeving creëren waarin professionals ervaringen kunnen delen en van elkaar leren.

Zorgzaam dorp?

Een zorgzaam dorp is in staat om te detecteren wat er speelt in een dorp en het beleid er op af te stemmen. Het focust met andere woorden op zorg en welzijn in het dorp, in de buurt, in de wijk … en vertrekt hierbij vanuit een brede kijk op zorg. Zo stelt het Vlaamse beleid dat een zorgzame buurt een “samenhangende en buurtgerichte aanpak van wonen, zorg en welzijn beoogt opdat de persoon met een ondersteuningsnood zo lang mogelijk thuis of in de vertrouwde omgeving kan blijven wonen”.

DOEL

Het doel is om een ondersteuningspakket uit te bouwen zodat lokale besturen, OCMW’s… met onderbouwde informatie hun dorp zorgzamer kunnen maken. Het pakket omvat daarvoor concrete handvaten en methodieken. Lokale besturen kunnen met die handvatten aan de slag om een onderbouwde omgevingsanalyse uit te werken en een gedragen actieplan te formuleren (met indicatoren voor het toetsen van de effecten van het beleids- en actieplan).

RELEVANTIE

Lokale besturen worden in dorpen, wijken en gehuchten geconfronteerd met een aantal tendensen zoals nieuwe gezinssamenstellingen, veranderingen in basisvoorzieningen, mobiliteitswijzigingen, … Dat geldt des te meer voor het platteland dat gekenmerkt wordt door een beperkter aanbod aan voorzieningen. Daarnaast is er de sterke vergrijzing en de focus om, zowel op regionaal als lokaal niveau, sterk in te zetten op zorg in de samenleving.

Lees meer

Het denkkader van zorgzame buurten maakt het mogelijk om over beleidsdomeinen van vb. welzijn, zorg, werk of wonen heen te denken en te werken en de persoon zelf doorheen zijn levensloop met al zijn noden en behoeften centraal te stellen.

Een buurtbewoner in een kwetsbare positie (vb. werkloosheid, zorgbehoevend …) kan bijvoorbeeld tegelijkertijd nood hebben aan ondersteuning bij zijn administratie en anderzijds als vrijwilliger actief zijn in het buurthuis om te helpen tijdens de wekelijkse ontmoetingsmomenten. De brede kijk op zorgzame buurten, met aandacht voor participatie van buurtbewoners in het buurtleven, overstijgt een enge visie op zorg en heeft ook aandacht voor andere beleidsdomeinen die van belang zijn voor zorgzame dorpen nl. wonen, werk en welzijn. Het bindende is de buurt zelf, het dorp, de nabije woonomgeving van mensen.

ONZE ROL

Om de doelstellingen te realiseren, werken we samen met de Provincie Antwerpen en P.PUL (KULeuven) een ondersteuningspakket uit.

Met dit ondersteuningspakket bieden we lokale besturen en woonzorgorganisaties de nodige handvatten om zelfstandig en op een onderbouwde, laagdrempelige wijze een omgevings- of buurtanalyse uit te voeren, vanuit het denkkader van zorgzame buurten en dit op eigen tempo.

Het ondersteuningspakket zelf bestaat uit drie grote fases. In elke stap volg je denk-onderzoek-rapporteer cycli.

Lees meer

Fase A gaat over de visie. Hier start het mee. In dit deel vind je heel wat achtergrondinformatie terug over zorgzame buurten en buurtgerichte zorg. Wat is het juist? Waarom is het belangrijk? Wat is de beleidscontext rond zorgzame buurten? Waar liggen de mogelijkheden en kansen van werken aan zorgzame buurten? Maar ook, waar zijn er misschien wel grenzen?

Fase B omvat de eigenlijke buurtanalyse. Hier vind je opnieuw drie grote stappen in terug:

Kwantitatieve analyse
Ruimtelijke omgevingsanalyse
Kwalitatieve analyse

Face C tot slot gaat over “impact”: hoe vertaal je nu de resultaten uit de analyses in effectieve impact in de praktijk? Dit deel bevat een handleiding om je doorheen dit proces te loodsen.

TOEKOMST

In het vervolgtraject, ‘Samenwerken aan zorgzame dorpen: naar een ondersteuningstraject met impact’ (met de steun van de Provincie Antwerpen) gaan we verder aan de slag met het pakket en werken we dit uit tot een duurzaam ondersteuningstraject.

Lees meer

Om dit te realiseren zetten we in op volgende doelstellingen:

Verbreden: uitwerken en aanbieden van een geschikte dienstverlening aan lokale overheden en woonzorgorganisaties .
Het versterken van de uitvoering door het opvolgen, ondersteunen, monitoren en evalueren van de verdere stappen, met als doelstelling het verhogen van de impact.
Het opmaken en testen van een bovenlokale module, binnen het ondersteuningspakket ‘zorgzame dorpen‘, voor intergemeentelijke samenwerkingsverbanden en eerstelijnszones.
Het opstarten van lerende netwerken rond het ondersteuningstraject zorgzame dorpen.